Çocuklarda Kabızlık
Kabızlık çocuk hastalıkları uzmanına başvuruların %3-5 kadarını oluşturmaktadır. Çocukluk döneminde sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Çocuğun 2 haftadan uzun süre dışkılamasında zorlanmanın olması veya dışkılamasında gecikmenin olması olarak karşımıza çıkar.
Kabızlık;
Son 2 ay içerisinde haftada üç veya daha az sayıda dışkı yapma
Haftada 1 veya daha fazla dışkı kaçırma
Tuvaleti tıkayacak şekilde kalın dışkı yapma
Ağrılı dışkılama, dışkı tutma davranışı olarak karşımıza çıkabilir.
Kabızlık çoğu kez her hangi bir altta yatan bir sebebe bağlı olmadan görülebilmektedir. Ailesel yatkınlık vakaların yarısına yakınında bulunmaktadır. Kabızlık en sık 2 yaş civarında tuvalet terbiyesi verilirken karşımıza çıkar. Anne sütünden süt bazlı formülalara geçiş sırasında da kabızlık görülebilir.Kabızlığın ise en sık görülen iki nedeni var. Birisi “dışkısını tutma” diğeri de beslenme ilgili sebeplerdir.Çocuklar tuvalet eğitimi sırasında yaşadıkları korku ve stresten dolayı büyük tuvaletlerini tutmaya başlayabiliryorlar. Bu da zamanla hem bir alışkanlığa dönüşüyor hem de bir kısır döngünün oluşmasına sebeb oluyor.Tuttukça ,dışarı çıkmaları daha da zorlaşıyor ve daha fazla tutmaya başlıyorlar.Bazı çocuklarda ev dışındaki tuvaletlere gitmek istemediklerinden dolayı ya da ev dışı ortamlarda da tutma başlıyor ve daha sonra alışkanlık haline gelebiliyor.Tutmaya bağlı kabızlığın en iyi tedavisi düzenli tuvalet alışkanlıkları yerleştirmek ve beslenmede zeytinyağına ağırlık vermek olacaktır. 4 yaşından büyük çocuklarda günde bir kaç kaşık zeytinyağı oldukça etkili olabilir.
Diyet:
Diyet tedavisine diyete başaltıcı lavmanlar uygulandıktan sonra başlanmalıdır.
Aile uygulama sırasında günlük tutmalıdır.
Diyet posa içermeli ve diyetteki posa miktarı yavaş yavaş artırılmalıdır.
Süt ve süt ürünlerinin miktarı diyette azaltılmalıdır.
Bazı mamalar ( soya içeren mamalar ve anne sütüne yakın içerikli mamalar) çocuğun yaşına göre denenebilir.
Posalı gıdalar olarak;
Sebzeler; Kereviz, enginar, bezelye, Brüksel lahanası, karnabahar, taze fasulye, ıspanak, pırasa, domates ve salatalık, marul ve havuç verilebilir
Kurubakliyatlar: Kurufasulye, mercimek (yeşil ve kırmızı)
Meyvalar: Elma (mümkünse kabuklu), incir,portakal, üzüm, çilek, muz (olgun olmak kaydıyla), armut, kayısı seçilecek meyvelerdendir
Kurutulmuş Meyvalar: Kuru üzüm, incir kurusu, kuru kayısı, kuru erik, hurma posa içeriği yüksek besinlerdir
Meyva suları: Taze sıkılmış portakal suyu, elma suyu, üzüm suyu fayda sağlayabilir
Patlamış mısır, fıstık, patates kabuğuyla fırında pişirilirse, kepekli ekmek verilebilir
Bal yerine pekmez özendirilmelidir.
Su alımı artırılmalıdır
Fast-food türü beslenmeden uzak durulmalı / ev yemekleri özendirilmelidir.
İlaç: Boşaltıcı lavmanlar doktor tercihine göre idame tedavisi bunu takip etmelidir.
Doktor, aile ve yakın çevresi ve öğretmeni Çocuğun kabızlığın üstesinden gelmesinde yardımcı olmalıdırlar.
ÖNERİLER
Sabah aç karnına ballı su veya ılık su içilecek
Her gün kayısı, erik, kuru incir marmeladı veya kompostosu yenilecek
Her gün dört porsiyon sebze ve meyva yenilecek (örnek: 2 armut, 2 tabak sebze yemeği gibi)
Haftada en az 2 kez kurubaklagil yenecek (nohut, mercimek vb.)
Kabuğu ile yenebilen meyva ve sebzeler kabuklu tüketilecek (elma, salatalık gibi)
Fındık –fıstık ve şeker yemek aralarında verilebilir.
Her gün en fazla 2 dilim kepek ekmek yenebilir
Bol su ve sulu gıdalar alınmalıdır
Hareket arttırılmalıdır
Her yemekten sonra yarım saat tuvalete dışkılama için oturtulmalıdır
probiotikli yoğurt yedirilmelidir
Yulaflı, beş tahıllı, sekiz tahıllı, eti müsli, doğa müsli gibi lifli gıdalar tüketilmeli
Tuvalete oturtma pozisyonunda ayaklar ve topuk tam olarak yere basacak şekilde olmalıdır
KESİNLİKLE YENMEYECEK GIDALAR
Makarna, pilav, şehriye, nişastalı gıdalar, pirinç unu
Pasta, kek, börek, çörek, simit, bisküvi, beyaz ekmek
Jöleler, pelteler
Çilek, muz, elma, kızılcık
Patates, havuç